ΑΝΟΙΞΗ
Μάρτης γιορτάζει η Παναγιά
και η Λευτεριά μαζί
Απρίλης το Πάσχα τι χαρά
με τα κόκκινα αυγά
Μάης η Πρωτομαγιά
με στεφάνι στα μαλλιά
Υποδεχτήκαμε την Άνοιξη με τραγούδια και γεμίσαμε τις εργασίες μας λουλούδια Στο χέρι μας βάλαμε όλοι Μάρτη ο ανοιξιάτικος ο ήλιος μη μας κάψει.
Να η Άνοιξη πάλι που μας ήρθε παιδιά με τα ωραία λουλούδια που ανθούν στα κλαδιά
Τραλαλαλαλαλαλα Τραλαλαλαλαλα Τραλαλαλαλαλαλα Τραλαλαλαλαλα
Όλη η πλάση φαντάζει όμορφη ζωγραφιά τα πουλάκια λαλούνε πάνω κει στα κλαδιά.
Τραλαλαλαλαλαλα Τραλαλαλαλαλα Τραλαλαλαλαλαλα Τραλαλαλαλαλα
Έθιμα και Παραδόσεις για τον Μάρτη
Από τη 1η ως τις 31 του Μάρτη, τα παιδιά φορούν στον καρπό του χεριού τους ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, τον «Μάρτη» ή «Μαρτιά». Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο «Μάρτης» προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, για να μην καούν. Φτιάχνεται την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου και φοριέται είτε σαν δαχτυλίδι στα δάχτυλα, είτε στον καρπό του χεριού σαν βραχιόλι. Καμιά φορά φοριέται ακόμα και στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού, ώστε να μην σκοντάφτει ο κάτοχος του.
«Μάρτη» δεν φορούσαν μόνο οι άνθρωποι. Σε κάποιες περιοχές της χώρας κρεμούσαν την κλωστή όλη τη νύχτα στα κλαδιά μιας τριανταφυλλιάς για να χαρίσουν ανθοφορία, ενώ σε άλλες περιοχές την έβαζαν γύρω από τις στάμνες για να προστατέψουν το νερό από τον ήλιο και να το διατηρήσουν κρύο. Σε άλλες περιοχές το φορούσαν μέχρι να φανούν τα πρώτα χελιδόνια, οπότε και το άφηναν πάνω σε τριανταφυλλιές, ώστε να τον πάρουν τα πουλιά για να χτίσουν τη φωλιά τους. Αλλού πάλι το φορούν ως την Ανάσταση, οπότε και το δένουν στις λαμπάδες της Λαμπρής για να καεί μαζί τους.
Ο «Μάρτης» ή «Μαρτιά» είναι ένα παμπάλαιο έθιμο εξαπλωμένο σε όλα τα βαλκάνια, λόγω της υιοθέτησής του από τους Βυζαντινούς, οι οποίοι και το διατήρησαν. Πιστεύεται ότι έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα, και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια, επειδή οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων συνήθιζαν να δένουν μια κλωστή, την «Κρόκη», στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι.
«ΜΑΡΤΗΣ»
Η κατασκευή του παραδοσιακού Μάρτη.
Είναι η συνήθεια να δένουν οι μητέρες στο χέρι ή στο πόδι των παιδιών τον λεγόμενο, ένα κορδόνι από λευκό και κόκκινο νήμα, ώστε να τα προφυλάξουν από τις ακτίνες του μαρτιάτικου ήλιου, οι οποίες θεωρούνται πολύ επικίνδυνες. Ο ήλιος το Μάρτιο συνήθως καίει και μαυρίζει τα πρόσωπα των παιδιών. Η μαυρίλα όμως σήμαινε ασχήμια, προπάντων για τα κορίτσια που η παράδοση τα ήθελε άσπρα και ροδομάγουλα: «Οπόχει κόρη ακριβή, το Μάρτη ο ήλιος μη την ιδεί». Για να αποτρέψουν την επίδραση του ήλιου λοιπόν, έφτιαχναν και φορούσαν τον «Μάρτη», ώστε να προστατεύσει τα πρόσωπα των παιδιών από τον ήλιο και να μην καούν.
Συνηθίζεται να φοριέται μέχρι τέλος του μήνα. Ύστερα αφού τον βγάλουν, τον κρεμούν στις τριανταφυλλιές, ώστε να γίνουν τα μάγουλά τους κόκκινα σαν τριαντάφυλλα.
Οι Δρίμες του Μάρτη
Η παράδοση θεωρεί τις Δρίμες ως ημέρες επικίνδυνες. Θεωρούνται ως δαιμονικά όντα που τριγυρίζουν τον κόσμο τις τρεις πρώτες, τις τρεις μεσαίες και τις τρεις τελευταίες μέρες του Μάρτη, για να κάνουν κακό. Πιστεύεται πως ό,τι πλύνεις αυτές τις ημέρες θα λειώσει, όσα ξύλα και να κόψεις θα σαπίσουν, αν λουστείς θα πάθεις κακό. Γι’ αυτό ή αποφεύγουν ολότελα να πλύνουν τις μέρες αυτές ρούχα ή, αν πλύνουν, ρίχνουν στο νερό πέταλο, γιατί το σίδερο, όπως πιστεύεται, είναι γιατρικό και αποτρέπει τα δαιμόνια.
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ;
Η κατασκευή του «Μάρτη» είναι πολύ απλή. Χρειάζονται μόνο δύο κλωστές κεντήματος, μία κόκκινη και μία άσπρη. Κάνεις από έναν κόμπο στη μία άκρη της καθεμιάς, τη στερεώνεις κάπου με μια καρφίτσα και βάζοντάς την ανάμεσα στις παλάμες σου τη στρίβεις όσο γίνεται περισσότερο. Όταν στριφτεί καλά την κομπιάζεις και απ’ την άλλη άκρη της. Επαναλαμβάνεις με τη δεύτερη κλωστή. Όταν είναι έτοιμες oι στριμμένες τις πιάνεις μαζί -κόκκινη και άσπρη- και τις τεντώνεις. Σε μια στιγμή, τις αφήνεις απ’ τη μια άκρη και μπλέκονται από μόνες τους.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Ο Μάρτης πήρε το όνομα του από το λατινικό όνομα του θεού Άρη (Mars = Άρης). Είναι ο πρώτος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου και αντιστοιχεί με τον Ελαφηβολιώνα των Αρχαίων Ελλήνων.
Στο βυζάντιο γιόρταζαν την πρώτη Μαρτίου με σπουδαίες δραστηριότητες. Ο μεγάλος λαογράφος Λουκάτος αναφέρει τα <χελιδονίσματα> που προέρχονται από την αρχαιότητα. Την Πρώτη Μαρτίου οι μικροί έφτιαχναν ένα ομοίωμα χελιδονιού και τραγουδώντας το ανάλογο τραγούδι πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι για να μαζέψουν αυγά.
Το έθιμο του Μάρτη γιορτάζεται ίδιο και απαράλλαχτο στα Σκόπια με την ονομασία «Μάρτινκα» και στην Αλβανία ως «Βερόρε». Οι κάτοικοι των δυο γειτονικών μας χωρών φορούν βραχιόλια από κόκκινη και άσπρη κλωστή για να μην τους «πιάσει» ο ήλιος, τα οποία και βγάζουν στα τέλη του μήνα ή όταν δουν το πρώτο χελιδόνι. Άλλοι πάλι, δένουν τον «Μάρτη» σε κάποιο καρποφόρο δέντρο, ώστε να του χαρίσουν ανθοφορία, ενώ μερικοί τον τοποθετούν κάτω από μια πέτρα κι αν την επόμενη ημέρα βρουν δίπλα της ένα σκουλήκι, σημαίνει ότι η υπόλοιπη χρονιά θα είναι πολύ καλή.
Τηρώντας παραδόσεις και έθιμα αιώνων, οι Βούλγαροι, την πρώτη ημέρα του Μάρτη, φορούν στο πέτο τους στολίδια φτιαγμένα από άσπρες και κόκκινες κλωστές που αποκαλούνται «Μαρτενίτσα». Σε ορισμένες περιοχές της Βουλγαρίας, οι κάτοικοι τοποθετούν έξω από τα σπίτια τους ένα κομμάτι κόκκινου υφάσματος για να μην τους «κάψει η γιαγιά Μάρτα» (Μπάμπα Μάρτα, στα βουλγαρικά), που είναι η θηλυκή προσωποποίηση του μήνα Μάρτη. Η «Μαρτενίτσα» λειτουργεί στη συνείδηση του βουλγαρικού λαού ως φυλαχτό, το οποίο μάλιστα είθισται να προσφέρεται ως δώρο μεταξύ των μελών της οικογένειας, συνοδευόμενο από ευχές για υγεία και ευημερία.
Το ασπροκόκκινο στολίδι της 1ης του Μάρτη φέρει στα ρουμανικά την ονομασία «Μαρτισόρ». Η κόκκινη κλωστή συμβολίζει την αγάπη για το ωραίο και η άσπρη την αγνότητα του φυτού χιονόφιλος, που ανθίζει τον Μάρτιο και είναι στενά συνδεδεμένο με αρκετά έθιμα και παραδόσεις της Ρουμανίας. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Θεός – Ήλιος μεταμορφώθηκε σε νεαρό άνδρα και κατέβηκε στη Γη για να πάρει μέρος σε μια γιορτή. Τον απήγαγε, όμως, ένας δράκος, με αποτέλεσμα να χαθεί και να βυθιστεί ο κόσμος στο σκοτάδι. Μια ημέρα ένας νεαρός, μαζί με τους συντρόφους του, σκότωσε το δράκο και απελευθέρωσε τον Ήλιο, φέροντας την άνοιξη. Ο νεαρός έχασε τη ζωή του και το αίμα του -λέει ο μύθος- έβαψε κόκκινο το χιόνι. Από τότε, συνηθίζεται την 1η του Μάρτη όλοι οι νεαροί να πλέκουν το «Μαρτισόρ», με κόκκινη κλωστή που συμβολίζει το αίμα του νεαρού άνδρα και την αγάπη προς τη θυσία, και άσπρη που συμβολίζει την αγνότητα.
ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
Η λαϊκή φαντασία έδωσε στον Μάρτιο ένα σωρό παρατσούκλια, όπως Ανοιξιάτης (γιατί είναι ο πρώτος μήνας της Άνοιξης), Γδάρτης, Παλουκοκάφτης Κλαψομάρτης, Πεντάγνωμος (για το ευμετάβλητο του καιρού), Βαγγελιώτης (λόγω της γιορτής του Ευαγγελισμού), Φυτευτής, και άλλα δηλωτικά της φυσιογνωμίας του, που έχουν σχέση με ιδιότητες ή πράξεις που του αποδίδονται.
Τα πιο πολλά από αυτά βρίσκονται μέσα στις παραδόσεις και τις παροιμίες που έπλασε ο λαός για να εξηγήσει τις απότομες μεταβολές του καιρού ή τις βαρυχειμωνιές που παρατηρούνται μέσα στον Μάρτη και που πάντα είναι επικίνδυνες για τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
«Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης, τα παλιά παλούκια καίει, τα καινούργια ξεριζώνει», στην οποία και χρωστάει τα παρατσούκλια γδάρτης και παλουκοκάφτης.
Για τις μεγάλες του παγωνιές λένε: «Τον Μάρτη χιόνι βούτυρο, μα σαν παγώσει μάρμαρο».
Ενώ για την αντιμετώπιση του κρύου άλλες παροιμίες συμβουλεύουν:
«Φύλα ξύλα για το Μάρτη να μην κάψεις τα παλούκια».
«Το Μάρτη φύλα άχερα μη χάσεις το ζευγάρι».
«Τσοπάνη μου την κάπα σου το Μάρτη φύλαγε την».
«Ο Αύγουστος για τα πανιά κι ο Μάρτης για τα ξύλα».
Τρώω μ΄ όρεξη μεγάλη
τρώω πάντα ευγενικά.
Η κατεργαρια του Μαρτη
Στα πολύ παλιά χρόνια ο Μάρτης ήταν ο πρώτος μήνας του έτους. Μια κατεργαριά όμως που έκαμε σε βάρος των άλλων μηνών που ήταν τα αδέλφια του στάθηκε αιτία για να του πάρει την πρωτοκαθεδρία ο Γενάρης.
«Μια φορά κι έναν καιρό αποφασίσανε οι δώδεκα μήνες να φτιάξουνε κρασί σε ένα βαρέλι ώστε να μπορούν να πίνουν όποτε τους ερχόταν η όρεξη.
Έτσι λοιπόν είπε ο Μάρτης:
– Εγώ θα ρίξω πρώτος μούστο στο βαρέλι για να γίνει κρασί και ύστερα ρίχνετε κι εσείς.
– Καλά, ρίξε εσύ πρώτος του είπαν οι άλλοι.
Έτσι και έγινε. Έριξε πρώτα εκείνος στο βαρέλι το μούστο και ύστερα ακολούθησαν και οι άλλοι μήνες.
Όταν λοιπόν ζυμώθηκε ο μούστος και έγινε το κρασί, είπε πάλι ο Μάρτης.
– Εγώ που έριξα πρώτος το μούστο, πρώτος θ’ αρχίσω και να πίνω.
– Βέβαια, είπαν οι άλλοι, έτσι είναι το σωστό.
Έτσι λοιπόν τρύπησε το βαρέλι στο κάτω μέρος, και άρχισε να πίνει, ως που ήπιε όλο το κρασί και δεν άφησε ούτε στάλα. Κατόπιν ήρθε η σειρά του Απρίλη να πάει να πιεί κρασί. Πηγαίνει και το βρίσκει άδειο. Θυμώνει, το λέει στους άλλους. Τ’ ακούνε εκείνοι, θυμώνουνε και σκέπτονται τι να κάνουν. Συμφωνούν όλοι λοιπόν να τον τιμωρήσει ο Γενάρης που ήταν και ο μεγαλύτερος αδελφός. Τον πιάνει λοιπόν ο Γενάρης και του τραβάει ένα γερό χέρι ξύλο. Του αφαιρεί και το πρωτείο που είχε, να αρχίζει δηλαδή το έτος κάθε Μάρτη, και έτσι έγινε να αρχίζει το έτος από το Γενάρη.
Από τότε, όταν ο Μάρτης θυμάται το παιχνίδι που έκανε στα αδέλφια του και τους ήπιε όλο το κρασί, γελάει και ο καιρός ξαστερώνει. Όταν πάλι θυμάται το ξύλο που έφαγε κλαίει και βρέχει».
Η παράδοση, που με μικρές παραλλαγές τη συναντάμε και αλλού είναι αιτιολογική και σκοπεύει στην εξήγηση της ακασταστασίας του καιρού που συνήθως χαρακτηρίζει τον Μάρτη.
Η γυναικα του Μαρτη
Το ίδιο φαινόμενο εξηγούν και άλλες παραδόσεις που αναφέρονται στη γυναίκα του Μάρτη.
Κάποτε οι μήνες αποφάσισαν να παντρευτούν. Ο καθένας βρήκε μια γυναίκα που του άρεσε και την παντρεύτηκε. Ο Μάρτης δεν φρόντισε το ζήτημα μόνος του και έβαλε προξενητάδες να του βρούνε μια γυναίκα. Εκείνοι του φέρανε μια κοπέλα η οποία ήταν τυλιγμένη με ένα μαντίλι και του είπαν ότι είναι πολύ όμορφη. Ευκολόπιστος όπως ήταν, την παντρεύτηκε.
Όταν όμως έμειναν μόνοι και έβγαλε το μαντίλι της, τι να δει; Δεν υπήρχε πιο άσχημη στον κόσμο!
Από τότε κάθε φορά που τη θυμόταν άστραφτε, βροντούσε, έβρεχε, έριχνε μπόρες, έκανε παγωνιές. Μόνο όταν ξεχνιόταν μερικές φορές, ηρεμούσε, γαλήνευε κι έκανε καλό καιρό!
Στη Μεσσηνία, λόγου χάρη, λένε ότι η γυναίκα που παντρεύτηκε ο Μάρτης, από μπροστά ήταν πολύ άσχημη, ενώ από πίσω ήταν πολύ όμορφη. Όταν ο Μάρτης τη βλέπει καταπρόσωπο κλαίει και ο καιρός χαλάει, όταν όμως την κοιτάζει από τις πλάτες ευχαριστιέται και ο καιρός καλοσυνεύει.
Γι” αυτό λέγεται και η παροιμία: «Ο Μάρτης πότε κλαίει και πότε γελάει».
Σε άλλες περιοχές η παράδοση θέλει τον Μάρτη νε έχει δύο γυναίκες, τη μια πολύ όμορφη και φτωχή και την άλλη πολύ άσχημη και πλούσια. Ο Μάρτης κοιμάται στη μέση και όταν γυρίζει κατά την άσχημη, κατσουφιάζει και ο καιρός χαλάει, όταν όμως γυρίζει κατά την όμορφη, χαίρεται και γελάει, και ο καιρός είναι καλός. ζεστός με ήλιο. Τις περισσότερες φορές όμως γυρίζει κατά την άσχημη επειδή αυτή είναι η πλούσια που τρέφει και την φτωχή, την όμορφη.
Έτσι άλλωστε προτιμούν τον Μάρτιο και οι χωρικοί, βροχερό, επειδή η σοδειά τους θα είναι καλύτερη. Άλλωστε το βεβαιώνουν και αρκετές παροιμίες:
«Μάρτης έβρεχε, θεριστής χαιρότανε».
«Μάρτης βρέχει; Ποτέ μην πάψει».
«Κάλλιο Μάρτης στις γωνιές παρά Μάρτης στις αυλές».
«Κάλλιο Μάρτης καρβουνιάρης παρά Μάρτης λιοπυριάρης».
«Μάρτης βροχερός θεριστής κουραστικός».
«Μάρτης κλαψής θεριστής χαρούμενος».
«Μάρτης πουκαμισάς δεν σου δίνει να μασάς».
«Σαν ρίξει ο Μάρτης μια βροχή κι Απρίλης άλλη μία,
να δεις κουλούρες στρογγυλές και πίττες σαν αλώνι».
και η πασίγνωστη, που είναι παραλλαγή της προηγούμενης:
«Σαν ρίξει ο Μάρτης δυο νερά κι Απρίλης άλλο ένα,
χαράς σ’ εκείνο το ζευγά πόχει πολλά σπαρμένα».
Χελιδονίσματα
Ήρθε, ήρθε χελιδόνα,
ήρθε κι άλλη μελιηδόνα.
Κάθησε και λάλησε
και γλυκά κελάδησε:
Μάρτη, Μάρτη μου καλέ,
και Φλεβάρη φοβερέ,
κι αν φλεγίσεις κι αν τσικνίσεις,
καλοκαίρι θα μυρίσεις.
Κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις,
πάλιν άνοιξη θ’ανθίσεις
Θάλασσαν επέρασα και στεριάν δεν ξέχασα.
Κύματα κι αν έσχισα, έσπειρα, κονόμησα.
Έφυγα κι άφηκα σύκα και σταυρόν και θημωνίτσα.
Κι ήρθα τώρα, κι ήυρα φύτρα,
κι ηύρα χόρτα, σπαρτά, βλήτρα,
βλήτρα, βλήτρα, φύτρα, φύτρα.
Η επανάληψη των λέξεων είναι κάτι σαν ξόρκι για να προκαλέσουν τη βλάστηση.
ΧΕΛΙΔΟΝΑ
Χελιδόνα έρχεται από την Αραβία,
φέρνει –φέρνει Άνοιξη φέρνει και καλοκαίρι
και ’μεις για τούτο ήρθαμε να σας παρακαλέσουμε
να μας δώσετε 5 αυγά , 5 αυγά, 5 κοκά
κι άλλα 5 την Πασχαλιά
για να γεννάει η κλωσαριά
και να σέρνει τα πουλιά
Καθώς η μάνα τα παιδιά.
Μάρτης μας ήρθα
καλώς μας ήρθε
τα δένδρα ανθίζουν
τα λιβάδια πρασινίζουν
και τα ζώα χαίρονται .
Έξω ψύλλοι, ποντικοί
μέσα υγεία και αρά
και το Πάσχα μας με γεια.
Να ζήσετε ν’ ακούσετε
Χελιδόνα αμήν.
ΧΕΛΙΔΟΝΑ Μακεδονία
Xελιδόνα έρχεται
απ’ τη Mαύρη θάλασσα
θάλασσα ν απέρασε
έκατσε και λάλησε.
Mώρ’ καλή νοικοκυρά
σέβα, έβγα στο κελάρι
φέρε αυγά σαρακοστιά
και σκοινιά πεντηκοστά
για να δέσομε το Mάρτη
και το τσιλιμπουρδάκι
κι αν δεν έχετε αυγά
παίρνομε την κλωσσαριά
να γεννάει, να κλωσάει
και να σέρνει τα πουλιά.
Περπερούνα
Η Περπερούνα, με διάφορα άλλα ονόματα συγγενικά, είναι ένα έθιμο του κύκλου της Ανοίξεως και αποβλέπει στην βροχή που είναι απαραίτητη για τα σπαρτά. Συνήθως νέα κορίτσια στολισμένα με πράσινα φυλλώματα και λουλούδια περιέρχονταν στους δρόμους και τα σπίτια τραγουδώντας το ανάλογο τραγούδι-επίκληση για βροχή. Εικάζεται η πιθανότητα να έχει τις ρίζες του στα Ελευσίνια Μυστήρια και ο Φωριέλ το θεωρεί πανάρχαιο.
Περπερούνα περπατεί,
περπατεί καμαρωτή
και τον Θιόν παρακαλεί
για να στείλη μια βροχή
μια βροχή καλή καλή
για ν’ανθίσουν τα λειβάδια
να φυτρώσουν τα σιτάρια
να μεθύσουν τ’αμπελάκια
να καρπίσουν σταφυλάκια.
Μπάρες μπάρες τα νερά
στα χωράφια τα ξερά
καθ’αστάχυ ένα ταγάρι
κάθε κλήμα ένα πιθάρι.
Εις τους κάμπους μας χαρές
οι βραγιές τους νοτερές
τα κρασιά μας σαν νερό
τα γεννήματα σωρό
για να χαίροντ’ οι φτωχοί
βάνοντάς τα στο σακκί
να βογγάη ο μυλωνάς
και να σκάζ’ ο αλευράς.
Στοματικη Υγιεινη και Διατροφη
Υγιεινή διατροφή, υγιές στόμα, υγιή ούλα και δόντια και ένα όμορφο χαμόγελο.
Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΜΑΓΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ
Θα σου πω μια συνταγή
Για μια τούρτα μαγική
Πρώτα ανακατεύεις καλά
Ένα κιλό γέλια τρανταχτά,
Ένα ποτήρι με τραγούδια
Ένα με λόγια σαν λουλούδια,
Χάδια τρεις κουταλιές
Λίγο ξύσμα ζεστές αγκαλιές
Και σαπουνόφουσκες χρωματιστές
Πασπαλίζεις με φιλιά
Ψήνεις σε φούρνο σιγανά
Ζάχαρη βάλε στου ονείρου την πύλη
Απόλαυσέ τηνσαν θα ‘ρθουν οι Φίλοι
Τα ερεθίσματα και τα μηνύματα που δίνονται στην προσχολική ηλικία, καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό τις αποφάσεις, που παίρνουν τα παιδιά και σαν ενήλικες για τη διατροφή και την υγεία τους
«Ό,τι μικρομάθεις, δεν μεγαλαφήνεις».
Για να είσαι πιο γερός πρέπει και σωστά να τρως
Νου και σώμα να γυμνάζεις
θάχεις άριστη υγεία, χαρά, γέλιο κι ευτυχία
Γι’ αυτό, μην ξεχνάς νάχεις για βάση
κάθε μέρα και μια δράση.
Βάλαμε στόχο την προαγωγή κα την διατήρηση της υγείας των παιδιών μέσω της διατροφικής εκπαίδευσης στο Σχολείο, εντοπίζοντας τις λανθασμένες συνήθειες διατροφής και φυσικής δραστηριότητας (ΣΤΑΣΕΙΣ) των παιδιών και την προσπάθεια αντικατάστασής τους με νέες (ΔΡΑΣΕΙΣ).
-Η κατανόηση και ένταξη των εννοιών «Μέτρο –Ποικιλία –Ισορροπία» στην καθημερινή μας ζωή, η πραγματοποίηση επαρκούς αριθμού γευμάτων , η μείωση του χρόνου καθιστικών δραστηριοτήτων, αποτελούν τους επί μέρους στόχους μας.
-Η κατανόηση και ένταξη των εννοιών «Μέτρο –Ποικιλία –Ισορροπία» στην καθημερινή μας ζωή, η πραγματοποίηση επαρκούς αριθμού γευμάτων , η μείωση του χρόνου καθιστικών δραστηριοτήτων, αποτελούν τους επί μέρους στόχους μας.
• Το πρωινό μας αποτέλεσε αφορμή για συζήτηση, για καλές και κακές διατροφικές συνήθειες που έχουμε. Πολύμορφο εποπτικό υλικό βοήθησε, για προβληματισμό και παρατηρήσεις. Έγινε συζήτηση για τα φαγητά, που μας αρέσουν ή δε μας αρέσουν και γιατί;
• Σε πρόπλασμα του ανθρωπίνου σώματος παρακολουθήσαμε το ταξίδι της μπουκιάς στον οργανισμό μας και ονομάσαμε τα διάφορα όργανα.
• Προβληματιστήκαμε για την σημασία των τροφών στην υγεία του σώματός μας και την ανάγκη του οργανισμού μας για ποικιλία τροφών στα γεύματά μας.
• Κατανοήσαμε τις έννοιες: Βιταμίνες, ενέργεια, άσκηση, παχυσαρκία και αβιταμίνωση.
• Χωρίσαμε σε ομάδες τα τρόφιμα φυτικής και ζωικής προέλευσης και κάναμε κολλάζ (ομαδική εργασία).
• Έγινε ταξινόμηση τροφίμων σε κατηγορίες με υλικό από τις γωνιές του μπακάλικου και του μανάβικου (ξηροί καρποί, φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά, όσπρια).
• Γνωρίσαμε τη Μεσογειακή διατροφική πυραμίδα των τροφών και κάναμε ομαδική εργασία την πυραμίδα της διατροφής.
• Εργασίες, παιχνίδια , ποιήματα και τραγούδια γέμισαν τα παιδιά χαρά και γνώση.
Οι συνήθειες οι κακές
οι δ ι α τ ρ ο φ ι κ έ ς,
φέρνουν λύπη φέρνουν ζάλη
φέρνουν πόνο στο κεφάλι.
Το χειρότερο παιδιά
φέρνουν πόνο στην καρδιά,
Οι συνήθειες οι καλές
σχετικά με τις τ ρ ο φ έ ς
φέρνουνε χαρά για δράση
γέλιο μόνο κι ευεξία
γιατί μες στην αγκαλιά της
μας κρατάει, ποια παιδιά;
Το μαντέψατε….Η ΥΓΕΙΑ.
Το γάλα μου το πίνω
καθόλου δεν αφήνω
γιατί η μαμά μαλώνει
το γάλα μεγαλώνει
το γάλα δυναμώνει
Τα φρούτα πως μ΄ αρέσουν
Τα φρούτα τα καλά που έχουν βιταμίνες
για τα μικρά παιδιά
γιατί είναι μυρωδάτα αφράτα ζουμερά
και μας χαρίζουν πάντα υγεία κι ομορφιά
Τρώω μ΄ όρεξη μεγάλη
το φαί μου το ζεστό
το πηρούνι το κουτάλι
τι ωραία που κρατώ!
Τραλαλαλαλαλα Τραλαλαλαλαλα
Τι ωραία που κρατώ!
Τη μπουκίτσα μου μασάω
δεν την τρώω βιαστικά
και τα χείλη δεν χτυπάω
τρώω πάντα ευγενικά.
Τραλαλαλαλαλα Τραλαλαλαλαλα
τρώω πάντα ευγενικά.
Τρώω για να μεγαλώσω
και παιδί νά μαι γερό
κι όταν το φαί τελειώσω
κάνω πάντα το σταυρό
Τραλαλαλαλαλα Τραλαλαλαλαλα
Ορισμένα μικρόβια που βρίσκονται στο στόμα μας και λέγονται ζαχαροζούζουνα κολλάνε πάνω στα δόντια και σχηματίζουν την οδοντική μικροβιακή πλάκα που είναι αόρατη. Τα ζαχαροζούζουνα δυναμώνουν πολύ όταν τρώμε τροφές που έχουν ζάχαρη (καραμέλες, γλυφιτζούρια, ζελεδάκια, τσίχλες με ζάχαρη, σοκολάτες κ.ά). Σιγά-σιγά, όταν δεν βουρτσίζουμε τα δόντια, τα μικρόβια αυτά ανοίγουν τρύπες στα δόντια μας (τερηδόνα), φτιάχνουν το σπίτι τους (τα χαλάνε και δεν μπορούμε να φάμε το φαγητό μας γιατί πονάμε) και κοκκινίζουν τα ούλα μας (μερικές φορές μπορεί να τρέξει αίμα από τα ούλα μας).
Δουλέψαμε το τετράπτυχο : διατροφή, στοματική υγιεινή, ενίσχυση των δοντιών (φθόριο, καλύψεις οπών σχισμών), τακτικές επισκέψεις στον Οδοντίατρο.
Διαβάσαμε το βιβλίο Σοκολάκης και Ζαχαρούλα Τρυποδόντη): δείξαμε το βούρτσισμα των δοντιών στο εκμαγείο, «τα δόντια του Γίγαντα» και βάλαμε τα παιδιά να το κάνουν.
25Η ΜΑΡΤΙΟΥ 2015
Στο Νηπιαγωγείο μας παρουσιάσαμε με τον δικό μας τρόπο τα σημαντικά γεγονότα της επετείου και τα γιορτάσαμε με όλη τη λαμπρότητα και τον σεβασμό που της πρέπει. Τραγούδια, ποιήματα, Σκετς, Θεατρικά δρώμενα.
Οι εργασίες μας, στόλιζαν το Νηπιαγωγείο μας και μας θύμιζαν όλα όσα μάθαμε γι΄ αυτή τη μεγάλη γιορτή.
Ο Εορτασμός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 γίνεται στην Ελλάδα, την Κύπρο και σε κέντρα των Ελλήνων της διασποράς στις 25 Μαρτίου κάθε χρόνο, την ημέρα εορτασμού και του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Η ημέρα αυτή είναι επίσημη αργία στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Συνήθως οι εκδηλώσεις εορτασμού περιλαμβάνουν παρελάσεις και άλλες εορταστικές εκδηλώσεις την ίδια ημέρα ή την προηγούμενη.
Οι μεγαλύτερες εκδηλώσεις είναι στρατιωτική παρέλαση στην Αθήνα την 25η Μαρτίου, ενώ την προηγούμενη, στις 24 Μαρτίου, γίνεται μαθητική παρέλαση. Σε άλλους Δήμους γίνονται παρελάσεις στρατιωτικών τμημάτων, μαθητών, συλλόγων κλπ. καθώς και δοξολογίες σε ναούς.
Ο εορτασμός σε αυτή την ημέρα καθιερώθηκε το 1838 με το Βασιλικό Διάταγμα 980 / 15(27)-3-1838 από την Κυβέρνηση του Όθωνα
Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
Με την λέξη Ευαγγελισμός αναφερόμαστε στην χαρμόσυνη είδηση για τον Χριστιανισμό, της επικείμενης γέννησης του Ιησού Χριστού, που δόθηκε από τον αρχάγγελο Γαβριήλ προς την Μαριάμ από την ίδια. Επίσης, με τον ίδιο όρο αναφερόμαστε στην εκκλησιαστική θεομητορική εορτή που τελείται την 25η Μαρτίου προς ανάμνηση του γεγονότος αυτού.
Ευαγγελισμός σημαίνει αναγγελία χαρμόσυνης είδησης και ετυμολογικά προέρχεται από το ευάγγελος (=ευ+άγγελος < αγγέλω) μια πολύ παλαιότερη ελληνική λέξη.
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ
Το τελευταίο Σάββατο επισκεφθήκαμε, όλα τα παιδιά του Νηπιαγωγείου, τη Φιλαρμονική του Δήμου Καρπενησίου. Η μαέστρος και η ομάδα της μας έμαθαν πολύ ωραία πράγματα για τη μουσική και τα μουσικά όργανα που παίζουν. Ήταν μια εξαιρετική εμπειρία.
